Paska wielkanocna jako kod kulturowy i historyczny oraz symbol Ukraińców

Z okazji największego chrześcijańskiego święta – Wielkanocy – rodziny ukraińskie przygotowały wielkanocne paski, którymi częstowały dzieci i nauczycieli w szkole.

Wiadomo, pomimo znacznych podobieństw, tradycje katolickie różnią się w stosunku do tradycji prawosławnych. Prawosławni chrześcijanie pieką paskę w specjalnych formach, z dodatkiem kandyzowanych i suszonych owoców. Jest ona ozdobiona lukrem, kolorową posypką z cukru oraz figurkami w postaci krzyżyków, aniołków, ptaków i kwiatów. Z kolei katolicy przygotowują babki z suszonymi owocami, chleb kukurydziany z jajkiem, babeczki marcepanowe i rumowe.
Najbardziej interesującą cechą jest to, że paski czasami znacznie różnią się w każdym regionie Ukrainy. Co więcej, w sąsiednich ukraińskich wioskach, a nawet w rodzinach, kształt, skład i dekoracja pasek wielkanocnych może być inny.
W naszej szkole uczniowie częstowali paskami gospodynie z Połtawskiego, Lwowskiego, Dniepropietrowskiego i Zaporożskiego obwodu. Ukrainki powiedziały o wielkanocnych tradycjach związanych z ich regionem.
Na szczególną uwagę zasługują jajka kraszanki, które wykonuje się z różnych materiałów: czekolady, złota, szkła, drewna czy tradycyjnego jajka kurzego. Dekorują je barwnikami, specjalną folią, malują warzywami, ozdabiają wstążkami lub kamieniami. Jednocześnie jajka – pisanki zajmują szczególne miejsce w tradycji ukraińskich wierzących. Pisanka jest nie tylko pięknym atrybutem święta, ale zawiera głęboką symbolikę, kiedy każdy znak jest pełen określonego znaczenia, a także szczególną energią starożytnej tradycji.
– Dla naszych przodków liczby były święte, więc nie bez powodu jajka dzielono na określoną liczbę części. Podział jajka na pół demonstrował ideę przodków o dwóch światach. Podział jajka na trzy części w pionie oznaczał trzy sfery niebieskie. Kiedy jajko jest podzielone na cztery części, powstaje krzyż, który oznacza cztery strony świata – powiedziała uczniom Marina Batyl z Zaporoża.
Kolory były również niezwykle ważne. Tak, biały kolor na Wielkanoc symbolizuje czystość; żółty – księżyc i gwiazdy, żniwa; zielony – kolor wiosny, zmartwychwstanie, bogactwo świata roślin; niebieski – czyste niebo, zdrowie; czerwony – radość życia, miłość, odrodzenie; brązowy – ziemię; czarny to kolor nocy, życia pozagrobowego, wszystkiego co nieznane, nieskończoności ludzkiego życia, kontynuacji istnienia po śmierci.
– Znajomość własnej tradycji i kultury jest obowiązkowa i niezbędna dla każdego narodu. Cieszymy się, że my jako Ukraińcy mogliśmy pokazać nasze wielkanocne tradycje. Dziękujemy, że z ciekawością poznaliście je, ponieważ są one dla nas bardzo ważne.” – podsumowała Oleksandra Ros z obwodu Dniepropietrowskiego.

*** Szkolny spektakl odbył się dzięki wsparciu UNICEF.